İşletmeler için iş Analizleri yazı kategorimizin Mobil İş Süreçleri ayağını oluşturan alt kategorimizin bu giriş yazısında öncelikle temel kavramlar üzerinde kısa açıklamalar yaparak konumuzu genişletmeye çalışacağım.

Portable olması nedeniyle; elektronik ticarete oranla daha fazla paydaş grubunu kazanmaya, ürün ve hizmetin daha farklı kitlelere ulaşmasını, paydaşlarla ilişkilerin canlı olmasına olanak sağlayan elektronik ticaretin ileri halidir denilebilir.

Teknolojinin saniyelik dilimlerle ifade edilebilecek değişimi elbette İş yaşamında da aynı hızlılıkta değişimlere ve yeniliklere sebep olmaktadır. Bu değişime ve yeniliklere ayak uyduramayan şirketler ne yazık ki süreklilik ve büyüme göstermekte geri kalmaktadırlar. Diğer yandan bu değişimi ve yenilikleri şirketinin olmazsa olmazı yani politikası haline getiren şirketler ise süreklilik arz eden bir büyüme hedefiyle yol almaktadır.

Mobil İş süreçlerindeki temel kavramlara geçmeden önce mobil araç ve gerecin kullanımının bu denli yaygın kullanılmasının en önemli nedeni; kablosuz bağlantı teknolojisindeki değişimler ve yenilikler bu süreci hızlandırmıştır diyebiliriz. Bu kullanım yaygınlığı elektronik ticaretin(e-ticaret) gelişmesini beraberinde getirmiş olup, mobil araçlar üzerinden gerçekleştirilen elektronik ticaretin yeni yüzü olarak karşımıza mobil ticaret(m-ticaret) çıkmıştır.

Bu mobil ticareti(m-ticaret) tüketiciler ve işletmeler açısından irdelediğimizde şunları söylemek mümkündür.

• Tüketiciler açısından rahat ve esnek bir ortam, hayatı kolaylaştıran bir olgu olarak karşımıza çıkarken
• İşletmeler açısından ise; Maddi getiri, Kazanç olarak karşımıza çıkmaktadır.

Tabi ki; mobil ticaretin sınırlarını sadece İşletmeler ve Tüketiciler olarak belirlemek yanlıştır. Bizler mobil araçların daha çok işletmelerin süreçlerini yönetirken mobil iş süreçlerini nasıl oluşturduğunu, nasıl analiz ettiğini irdeleyeceğimizden dolayı, mobil gelişimin sağladığı olanaklara ayak uyduran işletmelerin iş süreçleri üzerinde duracağız.

Bu nedenle elektronik ticaret ve mobil ticaret kavramlarına değinirken bu kavramların işletmelere, çalışanlara ve tüketicilere sağlamış olduğu süreçlerden bahsedeceğiz.

MOBİL TİCARET İLE İLGİLİ KAVRAMLAR

Elektronik ortamda yeniliklerin ve gelişmelerin paralelinde getirmiş olduğu değişimlerin başında şüphesiz ki zihnimizde kurguladığımız klasik iş ve ticaret kavramlarının yeni boyutudur.

Yukarı da ifade ettiğimiz gibi; elektronik kavramının doğuşu ve gelişmesiyle birlikte iş kavramı karşımıza e-iş ve mobil iş(m-iş) olarak çıkmaktadır. Bu anlamda tamda bu noktada elektronik ticaretin, mobil ticaret ile ilişkisini açıklığa kavuşturacağız.

Geleneksel İş ve Elektronik İş Tanımı:

Geleneksel İş: En genel anlamıyla bir işletmenin, herhangi bir ürünü yâda hizmetini üretmek, ortaya koymak veya satmak için harcadığı emeklere/çalışmalara/faaliyetlere denir.

Bahsettiğimiz bu emek veya çalışmalar her zaman ticari değildir. Örneğin; İnsan Kaynağının yönetimi, misafir veya müşteri ilişkileri yönetimi gibi birçok süreci de içerisinde barındıran genel bir kavramdır.

Elektronik İş(E-iş/E-Business):

Stratejik Yönetişim anlayışında Müşteri kimliğinde olan paydaşlarımıza (Ayrıcalıklı Dış Sosyal Paydaşlarımız), Çalışan kimliğinde olan paydaşlarımıza (Ayrıcalıklı İç Sosyal Paydaş) ve İş/Şirket Ortaklarımız kimliğinde olan paydaşlarımıza (Ayrıcalıklı Stratejik Paydaş) kavramları ile hitap edilmesi gerektiğini vurgulamıştık.

Bu kavramlardan hareketle; Elektronik İş, Ayrıcalıklı Dış Sosyal Paydaşlarımızın(Müşteri), Ayrıcalıklı İç Sosyal Paydaşlarımızın(Çalışan) ve Ayrıcalıklı Stratejik Paydaşlarımızın(İş/Şirket Ortakları, Tedarikçiler) her türlü iş bağlantılarının elektronik ortamda yürütülmesine açıklık getiren kavramdır.

Bu anlamda Elektronik İş kavramı birçok verimli süreci de beraberinde getirmektedir. Bunlardan bazıları;

• Ayrıcalıklı Dış Sosyal Paydaşlarımızla ilişkilerimizi geliştirmek ve kaybetmemek
• Yeni Ayrıcalıklı Dış Sosyal Paydaşlar kazanmak
• Ürünler, hizmetler ve bu hizmetlerin satış servisleri ile en kısa zamanda bu paydaş gruplarımıza ulaşmak
• Ürün veya hizmetin planlanmasından üretime, üretimden satışa kadar olan her türlü iş sürecinde düşük maliyetle verimi arttırmak

Gibi avantajlardan bahsedebiliriz. Bu bağlamda elektronik iş süreçlerinin yürütülmesi noktasında web teknolojilerinin etkin kullanımına dair şirket içi kullanım ve avantajlarına detaylı olarak E-İş Süreçleri alt kategorimizde yer vereceğiz.

Geleneksel Ticaret ve Elektronik Ticaret Kavramları:

Geleneksel Ticaret: En genel tanımıyla, çoğunlukla maddi kazanç temelli olarak yürütülen her türlü ürün ve hizmetin alımı ve satışı faaliyeti olarak açıklanabilir.

Elektronik Ticaret(E-Ticaret/E-Commerce): Bilgisayar ve ağ teknolojileri vasıtasıyla (internet vb.) paydaş gruplarımız arasında her türlü ürün ve hizmetlerin alımı ve satımı olarak ifade edilebilir.

Buradan hareketle elektronik ortamda yapılan tüm işleri elektronik ticaret içinde düşünebiliriz.

Sağlamış olduğu avantajlar oldukça fazladır. Bu yüzden E-İş ve E-Ticaret kavramları bütünleşince;

• Paydaşlarımıza açılabileceğimiz yeni bir Pazar aracı
• Düşük maliyetlerle ekstra verimlilik
• Daha etkili ve tam zamanında çözüm

Gibi olanaklar sağlamaktadır.

E-ticaret kavramının bazı kısıtları da olabilmektedir. Daha açık söylemek gerekirse; Elektronik ticaret vasıtasıyla gerçekleştirilen tüm işlemlerin parasal bir boyuta tırmanması iş süreçlerinin bazı aşamalarında elektronik olmayabileceği gerçeği göz ardı edildiğinden Pazar analizleri ve satış sonrası hizmetleri aksattığından şirketler açısından yâda sosyal paydaş gruplarımız açısından olumsuz sonuçlar doğurabilmektedir.

Mobil Ticaret Kavramı

Yukarıda açıklığa kavuşturduğumuz Elektronik Ticaret ile yapılan her türlü işlemlerin yada faaliyetlerin elektronik ve mobil bir araç vasıtasıyla bilgisayar tabanlı ağlara mobil erişimi kullanarak başlatılmış veya tamamlanmış, bir ürün veya hizmetin sahipliğinin veya kullanım hakkının transferini tanımlayan kavram Mobil Ticaret(m-ticaret)’tir.

Portable olması nedeniyle; elektronik ticarete oranla daha fazla paydaş grubunu kazanmaya, ürün ve hizmetin daha farklı kitlelere ulaşmasını, paydaşlarla ilişkilerin canlı olmasına olanak sağlayan elektronik ticaretin ileri halidir denilebilir.

Mobil Ticaretin bazı özelliklerinden bahsedecek olursak;

• Her zaman ve her yerde hazır bulunabilme (ubiquity)
• Anında erişim (immediacy)
• Konum Belirleme (localisation)
• Anında bağlanabilirlik (instant connectivity)
• Proaktif İşlevler (pro-active functionality)
• Kimlik tanımlama sürecinin kolaylaşması (Simple authentication procedure)

Şeklinde ifade edilebilmektedir.

Bu özelliklerin detaylarına bir sonraki yazımızda devam edeceğiz.

Faydalı olması temennisiyle.