Bir önceki yazımızda “İş Zekâsı ve Mantıksal Yaklaşım” konusu üzerinde durarak gerekli temel ve özet açıklamalarla konuya açıklık getirmeye çalışmıştık.Yazının sonunda ise; Bilgi yönetiminde en çok karıştırılan Bilgi, Enformasyon ve Veri kavramları üzerinde duracağımıza işaret etmiştik. Bu kapsamda yazımızın bu bölümünde Bilgi, Enformasyon ve Veri kavramları ile neyi kastettiğimizi ve birbirleriyle nasıl etkileşime girdiğini tanımlayacağız.

Bu anlamda Bilgi(Knowledge) Enformasyon(Information) değildir. Enformasyon ise Veri(Data) değildir.

Bilgi yönetiminde bu 3 kavramında birbirinden ayrılması bundan birkaç yıl önce, İngiltere Hükümeti Vergi dairesi tarafından 25 Milyon insana ait kayıtları içeren CD'lerin kaybolduğunu duyurmasıyla başladı. Korku ve paniğe yol açan bu duyurunun; Suçlular ve dolandırıcılar tarafından banka hesaplarının kurulması, Kredi almalarına imkân veren yeterli enformasyonun CD'ler içinde bulunmasıydı.

Bu anlamda medya ve yayın organları; ilgili bakanlıklara suçlamada bulunarak veri ve enformasyon kavramlarını birbirinin yerine kullanmaya başladılar.

Örneğin; Sıkça yapılan hatalardan birisi, Verileri kaybetmiş olmalarını dile getirmeleri. Fakat bilindiği üzere, fiziksel olarak veri kaybolamaz. Fiziksel olarak veri toplayamaz ve taşıyamazsınız.

Bu örnekten hareketle veri(data), knowledge(bilgi), information(enformasyon) kavramlarının karşılaştıralım.

Bilgi (Knowledge): Bilgi(Knowledge), ne bildiğimizdir. Örneğin; Eğitim veya deneyim sonucunda elde ettiğimiz algılama, keşfetme, farkında olma gibi anlayış ve beceriye verilen kavramdır.

Bu anlamda Bilgi(Knowledge) Enformasyon(Information) değildir. Enformasyon ise Veri(Data) değildir.

Bilgi(Knowledge) Enformasyondan türer, aynı şekilde Enformasyon(Information) Veriden türer.

Enformasyon (Information): Enformasyon, Bilgimizi(Knowledge) duyularımızın ötesinde genişletmemizi sağlar. Yani, karar vermemizi kolaylaştıracak veri toplanması olarak düşünülebilir.

En basit tanımıyla işlenmiş veri olarak da düşünülebilir. Böylelikle insanlar farklı zaman dilimlerinde erişebilirler.

Yukarıda bahsettiğimiz İngiltere Vergi dairesi örneğinde Enformasyon kaybolmuş idi, fakat Veri kaybolamaz.

Veri (Data): Veri ise, Dünyadaki gerçeklerdir denilebilir. Örneğin; Boyumuzun 190 cm olması, Siyah saç rengine sahip olmamız, Yeşil göz rengine sahip olmamız. Bunların hepsi birer Data'dır. Yani, veridir.

Veri, Enformasyonun ön şartıdır.

Faydalı olmasını temenni ederim
Saygılarımla

Bil.Müh.Muhammed ÖNAL